वित्तीय प्रणालीमा पैसा थुप्रिएपछि दुई दिनमा एक खर्ब खिच्दै राष्ट्र बैंक

बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुले कर्जा लगानी बढाउन नसक्दा बैकिङ्ग प्रणालीमा पैसा थुप्रिएपछि राष्ट्र बैंकले दुई दिनको अवधिमा वित्तीय प्रणालीबाट एक खर्ब रकम खिच्ने भएको हो ।

तरलता व्यवस्थापनका लागि निक्षेप संकलन उपकरणमार्फत विहीबार १४ दिनका लागि ५० अर्ब रकम खिचेको राष्ट्र बैंकले शुक्रबार फेरि २१ दिनका लागि ५० अर्ब नै तरलता खिच्ने भएको हो । पछिल्लो दुई दिनमा मात्रै केन्द्रिय बैंकले एक खर्ब रकम वित्तीय प्रणालीबाट झिक्ने भएको हो ।

राष्ट्र बैंकले वित्तीय प्रणालीको अधिक तरलता व्यवस्थापन गर्न खिचेको एक खर्ब ४१ अर्ब बिहीबार फिर्ता गरेको छ । केन्द्रीय बैंकले निक्षेप संकलन र स्थायी तरलता सुविधा मार्फत लिएको पैसा परिपक्क भएपछि सो रकम फिर्ता गरेको हो । उक्त रकम फिर्ता भएसंगै वित्तीय प्रणालीमा अधिक तरलताको अवस्था आएपछि दुई दिनमा एक खर्ब निक्षेप संकलन गर्न लागेको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ ।

साथै अन्तर बैंक दर तीन प्रतिशतभन्दा तल झरेपछि फेरि बजारबाट पैसा झिक्न लागिएको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ । अहिले अन्तरबैक दर २.४० प्रतिशत रहेको छ ।

हालको व्यवस्था अनुसार अन्तर बैंक दर तीन प्रतिशतभन्दा तल रहेको अवस्थामा राष्ट्र बैंकले बजारबाट पैसा झिक्नुपर्छ भने ७ प्रतिशतभन्दा बढी भएपछि बजारमा पैसा पठाउनु पर्छ । यो प्रक्रियालाई ब्याजदर करिडोर भनिन्छ । ब्याजदरमा अस्वभाविक परिवर्तन नहोस र स्थायित्व कायम होस् भन्नका लागि राष्ट्र बैंकले ब्याजदर करिडोर कार्यान्वयनमा ल्याएको हो ।

पछिल्लो समयमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाले कर्जा लगानी अपेक्षा अनुसार बढाउन नसक्दा अधिक तरलताको समस्या जटिल बन्दै आएको छ । बढ्दो निक्षेप तुलनामा कर्जा लगानी हुन नसकेपछि बढेको अधिक तरलताले बैंकहरुको औसत कर्जा निक्षेप अनुपात समेत ७९.७३ प्रतिशतमा झरेको छ ।

केन्द्रीय बैंकका अनुसार बुधबारसम्म बैंक तथा वित्तीय संस्थामा एक खर्ब ४७ अर्ब १४ करोड बढी अधिक तरलता रहेको छ ।

निक्षेप संकलन खरिदका लागि आज दिउँसो १२ बजेसम्म अनलाइन बोलकबोल गर्न राष्ट्र बैंकले बैंक तथा वित्तीय संस्थालाई आह्वान गरेको छ । घटीमा १० करोड र बढीमा पाँच करोड रुपैयाँले भाग गर्दा निःशेष भाग जाने गरी बोलकबोल गर्न सकिने राष्ट्र बैंकको सूचनामा उल्लेख छ ।

निक्षेप संकलनको बोलकबोल ब्याजदरमा गर्नुपर्नेछ भने बहुब्याजदरमा पनि बहुबोलकबोल गर्न सकिने राष्ट्र बैंकले जनाएको छ । निक्षेप संकलन उपकरणको बोलकबोलमा ‘क’, ‘ख’ र ‘ग’ वर्गका बैंक तथा वित्तीय संस्था मात्र सहभागी हुन पाउने छन् । यसरी खरिद गरेको निक्षेप संकलन उपकरण अन्य बैंक तथा वित्तीय संस्थामा धितोको रुपमा प्रयोग गर्न सकिने पनि राष्ट्र बैंकले जनाएको छ ।

?  समग्र अर्थतन्त्र र सेयर बजारको नियमित अपडेटका लागि हाम्रो फेसबुक पेजका साथै ट्वीटर र युट्युबमा हामीलाई फलो गर्न सक्नुहुन्छ ।