सरकारी खर्च बढ्दा बैंकिङ्ग प्रणालीमा तरलता थपिँदै, सिडी रेसियो ८९ प्रतिशत तल

चालु आर्थिक वर्ष सकिन दुई साताभन्दा कम समय बाँकी रहँदा सरकारी खर्च बढेका कारण बैंकिङ्ग प्रणालीमा तरलता सहज हुँदै गएको छ । एकातिर सरकारी भुक्तानीको रकम प्रणालीमा थप भएको छ भने अर्कोतर्फ बैंकहरु कर्जा असुलीमा लागेका छन् । यसले तरलतामा सहजता प्रदान गरेको हो ।

नेपाल राष्ट्र बैंकका अनुसार असार १७ गतेसम्ममा निक्षेपमा आकर्षक सुधार हुँदा बैंकिङ्ग प्रणालीमा कर्जा निक्षेप अनुपात (सिडी रेसियो) मा उल्लेख्य सुधार भएको छ । यस अवधिमा बैंकहरुको सिडी रेसियो घटेर ८८.८१ प्रतिशतमा झरेको छ ।

असार १६ गते ८९.०८ प्रतिशत रहेको बैंकहरुको सिडी रेसियो असार १७ गते एकैदिन ०.२७ बिन्दुले तल आएको हो । यसले बैंकहरुलाई असार मसान्तभित्र सिडी रेसियो ९० प्रतिशतको सीमाभित्र ल्याउन सहज हुने भएको छ ।

आर्थिक वर्षको समाप्ती नजिक पुगेका कारण अहिलेको समयमा बैंकहरुले अत्यावश्यक बाहेक अन्य कुनैपनि किसिमका कर्जा लगानी गर्दैनन् । पहिला दिएको ऋण असुलीमा नै बैंकहरुको समय खर्च हुने समयमा भएकाले पनि बैंकहरुको सिडी रेसियोमा सुधार आएको हो ।

केन्द्रीय बैंकले असार मसान्तसम्मभित्र सबै बैंकहरुलाई सीडी रेसियो ९० प्रतिशतको सीमाभित्र ल्याउन यसअघि नै निर्देशन दिएको थियो । प्रणालीमा तरलता केही सहज हुँदै गएपछि बैंकहरुलाई सो अनुपात कायम गर्न पनि सहज हुने देखिन्छ ।

सरकारी खर्चको लेखा राख्ने महालेखा नियन्त्रकको कार्यालयका अनुसार असार १९ गते मात्रै एक अर्ब २६ करोड ६० लाख रुपैयाँ पुँजीगत खर्च भएको छ । असार १८ गतेसम्म एक खर्ब ५४ अर्ब २ करोड ७९ लाख रुपैयाँ खर्च भएकोमा १९ गते बढेर एक खर्ब ५५ अर्ब २९ करोड ३९ लाख रुपैयाँ खर्च भएको हो । महालेखाका अनुसार असार १८ गते ५ करोड २५ लाख, १७ गते १ अर्ब २५ करोड ४७ लाख, १६ गते १ अर्ब ६३ करोड ३ लाख र असार १५ गते एकैदिन ६९ करोड ६३ लाख रुपैयाँ भुक्तानी गरिएको छ ।

यस्तै बैंकिङ्ग प्रणालीमा निक्षेप थपिन थालेसँगै बैंकहरुले दैनिक कार्य सञ्चालनका लागि नेपाल राष्ट्र बैंकबाट लिने सापटी रकम समेत घटाएका छन् । असार १६ गते नेपाल राष्ट्र बैंकबाट स्थायी तरलता सुविधा वापत ५४ अर्ब ८४ करोड रुपैयाँ सापटी लिएका बैंकहरुले असार १७ गते २४ अर्ब २ करोड रूपैयाँ मात्र सापटी चलाएका छन् । यस्ताे रकम असार १९ गते आइतबार थप घट्दै १७ अर्ब ६ करोड रुपैयाँ मात्र रहेकाे राष्ट्र बैंकले जनाएको छ ।

सरकारी ऋणपत्रको धितोमा नेपाल राष्ट्र बैंकबाट निर्धारित अवधिसम्मका लागि प्रदान गरिने तरलता सुविधा नै स्थायी तरलता सुविधा हो । आकस्मिक तरलता व्यवस्थापनका लागि बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूको अनुरोधमा राष्ट्र बैंक तोकिएको ब्याजदरमा यसतो रकम सापटी दिने गर्दछ ।

चालु आर्थिक वर्षको अन्तिम (क्लोजिङ्ग) भएका कारण अहिले बैंकहरुबाट कर्जा प्रवाह भएको छैन भने बैंकहरु असुलीमा केन्द्रित हुँदा प्रवाहित कर्जाको आकार पनि साँघुरिँदै गएको छ । असार १७ गते एकैदिन मात्रै प्रणालीमा प्रवाह भएको कर्जा ३ अर्ब रुपैयाँले घटेको छ । यसले पनि बैंकहरुलाई सिडी रेसियो कायम गर्न सहज भएको हो ।

अर्कोतर्फ सरकारले पनि यस आर्थिक वर्षमा भएको विकास निर्माणको भुक्तानी बढाएको छ । यसले पनि बैंकिङ्ग प्रणालीमा आकर्षक रुपमा निक्षेप वृद्धि देखिन थालेको हो । असार १७ गते एकेदिन बैंकिङ्ग प्रणालीमा १५ अर्ब रुपैयाँले निक्षेप बढेर ५० खर्ब २० अर्ब रुपैयाँ पुगेको केन्द्रीय बैंकको तथ्याङ्क छ । अघिल्लो दिन १६ गते निक्षेप संकलन ५० खर्ब ५ अर्ब रुपैयाँ रहेको थियो ।

यस अवधिमा वाणिज्य बैंकहरुको कुल निक्षेप संकलन ४४ खर्ब ३२ अर्ब रहेको छ । असार १६ को तुलनामा १७ मा वाणिज्य बैंकहरुमा १४ अर्ब निक्षेप थपिएको राष्ट्र बैंकको तथ्याङ्क छ । यस अवधिमा वाणिज्य बैंकहरुले ४१ खर्ब ७८ अर्ब रुपैयाँ कर्जा लगानी गरेका छन् । असार १७ गते मात्र बैंकहरुको कर्जा लगानी २ अर्बले घटेको हो ।

विकास बैंक र फाइनान्सहरुको कुल निक्षेप संकलन ५ खर्ब ८८ अर्ब रहँदा कर्जा लगानी ५ खर्ब ३० अर्ब रहेको छ । समीक्षा अवधिमा बैंकिङ्ग क्षेत्रको अन्तरबैंक सापटी दर औसतमा ७ प्रतिशत रहेको छ ।

? समग्र अर्थतन्त्र र सेयर बजारको नियमित अपडेटका लागि हाम्रो फेसबुक पेजका साथै ट्वीटर र युट्युबमा हामीलाई फलो गर्न सक्नुहुन्छ ।