बीमा समितिको नीतिलाई चुनौति दिँदै एलआईसीको हकप्रद बिक्री प्रस्ताव

जीवन बीमा कम्पनीहरुलाई बीमा समितिले दिएको निर्देशन विपरित बहुमत विदेशी स्वामित्व रहेको लाइफ इन्स्योरेन्स कर्पोरेसन (एलआईसी) नेपालको सञ्चालक समितिको बैठकले हकप्रद बिक्री गर्ने निर्णय गरेको हो ।

कम्पनी सञ्चालक समितिको भदौ १३ गते बसेको बैठकले चुक्ता पूँजीको ८८.४५१६८ प्रतिशत अर्थात २ अर्ब ३४ करोड ६८ लाख रुपैयाँ बराबरको हकप्रद सेयर निष्काशन गरेर बीमा समितिले तोकेको पुँजी कायम गर्ने निर्णय गरेको हो ।

कम्पनीले हाल चुक्ता पूँजी २ अर्ब ६५ करोड ३२ लाख रुपैयाँ रहेको छ । हकप्रद बिक्रीपछि कम्पनीको चुक्ता पुँजी ४ अर्ब ९९ करोड ९९ लाख ९९ हजार ७३८ रुपैयाँ पुग्नेछ । बीमा समितिले जीवन बीमा कम्पनीहरुलाई २०७९ चैत मसान्तभित्र न्युनतम चुक्ता पूँजी ५ अर्ब पुर्‍याउन निर्देशन जारी गरेको छ । सो निर्देशन अनुसार कम्पनीले भारी मात्रामा हकप्रद सेयर निष्काशन गरी पुँजी कायम गर्ने बाटाेमा कम्पनी पुगेकाे हो ।

एलआइसी नेपालमा सरकारी स्वामित्वको भारतीय जीवन बीमा निगमको ५५ प्रतिशत सहित नेपालको विशाल ग्रुपकाे २५ प्रतिशत र सर्वसाधारणको २० प्रतिशत सेयर स्वामित्व रहेको छ । एलआइसी इण्डियाको स‌ञ्चालक समितिले गत असारमै हकप्रद सेयरवापत एलआइसी नेपालमा थप १ अर्ब २९ करोड रूपैयाँ (८० करोड ६७ लाख भारू) लगानी गर्ने निर्णय गरेको थियो ।

समितिका अध्यक्ष सुर्यप्रसाद सिलवालले मर्जर तथा बोनसबाटै बीमा कम्पनीहरुलाई पुँजी कायम गराउने बताउँदै आएका छन् । यसरी मर्जर तथा बोनस वितरणपछि अपुग चुक्ता पुँजीको २५ प्रतिशतमात्र हकप्रद बिक्री गर्न दिने उनको भनाई धेरै वटा सार्वजनिक कार्यक्रममा अभिव्यक्ति दिँदै आएका छन् ।

एलआईसी नेपालको सोमबारको निर्णयले पुँजी कायम गर्न बाँकी रकम समितिले तोकभन्दा तीन गुणाभन्दा बढी अनुपातमा हकप्रद बिक्री गरेर चुक्ता पूँजी पुर्‍याउने रहेको छ । कम्पनीको यो निर्णयले अध्यक्ष सिलवालको मर्जर तथा बोनसबाटै बीमा कम्पनीलाई पुँजी कायम गराउने अभिव्यक्तिलाई चुनौति दिएको छ ।

एलर्आसीको बोर्ड बैठकले निर्णय गरेपनि उक्त प्रस्ताव बीमा समितिबाट स्वीकृत नभई कार्यान्वयनमा जान सक्दैन । हकप्रदबाट मात्रै पुँजी कायम गर्न नदिने बताएका अध्यक्ष सिलवालले कम्पनीको यो प्रस्ताव के गर्छन् भन्ने चासो अहिले सर्वत्र बढेको छ । आफ्नो भनाई र गराइमा अध्यक्ष सिलवाल कति अडिग रहन्छन् वा विदेशी स्वामित्व रहेको भन्दै कम्पनीको प्रस्ताव स्वीकार गर्छन् त्यसले अन्य बीमा कम्पनीहरुको पनि पुँजी वृद्धि कसरी हुन्छ भन्ने निर्धारण गर्नेछ ।

एलआईसीले हकप्रदबाट पुँजी कायम गर्ने बाटो पाएको खण्डमा अन्य जीवन बीमा कम्पनीहरुको पनि सोही बाटोमा जाने हुँदा ति कम्पनीलाई पनि हकप्रद बिक्रीको अनुमति दिन समितिका अध्यक्ष सिलवाल बाध्य हुनेछन् ।

हालसम्म ९ जीवन बीमा कम्पनीले मर्जरमा जान सम्झाैता गरेका छन् । सबै कम्पनीलाई बीमा समितिबाट मर्जरमा जान प्रारम्भिक स्वीकृति दिएको छ । कम्पनीकाे  उक्त हकप्रद प्रस्ताव बीमा समितिबाट स्वीकृत भई आगामी वार्षिक साधारण सभाबाट पारित भएपछि मात्र निष्काशनको प्रकृया अगाडि बढ्नेछ । पुँजी बजारको नियामक निकाय नेपाल धितोपत्र बोर्डबाट स्वीकृति पाएपछि मात्र सर्वसाधारणमा जारी गर्न बाटो खुला हुनेछ । हकप्रद सेयर निष्काशन पश्चात कम्पनीको चुक्ता पूँजी ५ अर्ब रुपैयाँ पुग्नेछ ।

एलआईसी नेपालले गत आर्थिक वर्षको चौथो त्रैमाससम्म ८ करोड ७४ लाख रुपैयाँ घाटा व्यहोरेको छ। अघिल्लो वर्ष कम्पनीले १९ करोड ९ लाख रुपैयाँ नाफा आर्जन गरेको थियो । यो अवधिमा कम्पनीले खुद बीमा शुल्क आर्जन ४.४० प्रतिशतले बढाएर १८ अर्ब १३ करोड रुपैयाँ संकलन गरेको छ ।

नेपालको सञ्चालित जीवन बीमा कम्पनीमध्ये दोस्रो ठूलो पूँजीकृत जीवन बीमा कम्पनी हो एलआईसी । ग्लोबल इन्स्योरेन्स बेहेमथ, र लाइफ इन्स्योरेन्स कर्पोरेशन अफ इन्डियाले नेपालको विशाल समूहसँग हात मिलाउँदा सन् २००० मा नेपालमा यस कम्पनीको स्थापना भएको थियो । कम्पनीले बीमा समितिबाट सन् २००१ अगस्ट ७ मा जीवन बीमा लाइसेन्स प्राप्त गरी सेप्टेम्बर १ देखि सञ्चालनमा रहेको छ ।

?  समग्र अर्थतन्त्र र सेयर बजारको नियमित अपडेटका लागि हाम्रो फेसबुक पेजका साथै ट्वीटर र युट्युबमा हामीलाई फलो गर्न सक्नुहुन्छ ।