कार्यक्रम शुरु भएको ५ वर्षमा पनि लक्षित वर्गको पहुँचमा पुगेन स्वास्थ्य बीमा

सरकारले ल्याएको स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रम प्रभावकारी नभएको देखिएको छ। २०७२ साल चैत्रदेखि पाइलट प्रोजेक्टका रुपमा शुरु भएको स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रम प्रभावकारी नभएको नदेखिएको हो । कार्यक्रम शुरु भएको ५ वर्ष हुन लाग्दा पनि लक्ष्य अनुसार आकर्षण नबढेको देखिएको हो ।

सबै नागरिकलाई सहज रूपमा स्वास्थ्य उपचार दिलाउने उद्देश्यका साथ सरकारले स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रम ल्याएको थियो । उक्त कार्यक्रम लक्षित बर्गमा नपुगेको सरोकारवाला बताउँछन् । जनचेतनाको अभाव, दर्ता सहयोगीले गर्ने लापरबाहीका कारण स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रम प्रभावकारी नभएको सरोकारवालाहरुको भनाई छ ।

बोर्डका कार्यकारी प्रमुख दामोदर बसौला समेत कार्यक्रम लक्षित वर्गमा पुग्न नसकेको स्वीकार गर्छन् र्। कार्यक्रम विस्तार भएको ५ वर्ष हुन लाग्दा पनि लक्षित वर्गको पहुँचमा स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रम पुगेको छैन्, यसै वर्ष सबै जिल्लामा कार्यक्रम पु¥याउने लक्ष्य बोर्डको छ ।’ उनले भने । कार्यक्रमलाई थप प्रभावकारी बनाउनका लागि बोर्डले विभिन्न कार्यक्रम गर्ने उनको भनाई छ । विश्वव्यापी रुपमा फैलिएको कोरोना भाइरसको संक्रमणका कारण कार्यक्रम विस्तारमा समस्या पुगेको उनको भनाई छ ।

कार्यक्रम विस्तार भएको ५ वर्ष पुग्न लाग्दा जम्मा ३४ लाख नागरिक सहभागी भएका छन् भने सो कार्यक्रम ६५ जिल्लामा विस्तार भएको छ । सहभागी भएका नागरिकमध्ये सबैभन्दा बढी झापा जिल्लाका नागरिक रहेको बोर्डको तथ्याकं छ । झापा जिल्लाका ४ लाख १४ हजार २३८ जना यस कार्यक्रममा सहभागी भएका छन् ।

कुन जिल्लाका कति सहभागी ?

बोर्डले उपलब्ध गराएको तथ्यांक अनुसार हालसम्म ३४ लाख ९० हजार ४४५ जना स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रममा सहभागी भएका छन् । सबैभन्दा बढी जिल्लाका ४ लाख १४ हजार २३८ जना यस कार्यक्रममा सहभागी भएका छन् । त्यस्तै, चितवन, सुनसरी, मोरङ, कैलाली र कास्की जिल्लाका नागरिकको सहभागी बढी छ ।

चितवनका २ लाख ८७ हजार ३७५, सुनसरीका दुई लाख ७४ हजार २२१, मोरङका एक लाख ९५ हजार ४८, कैलालीका एक लाख ६६ हजार ३०९ र कास्की जिल्लाका एक लाख ५८ हजार ३३९ जना नागरिक सहभागी भएका हुन् ।

त्यस्तै सबैभन्दा थोरै मुगु जिल्लाका तीन हजार १४९ नागरिक स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रममा सहभागी भएका छन् ।

महिलाको सहभागिता उच्च

प्रदेश अनुसार कार्यक्रममा सहभागी हुनेहरुमा पुरुषको तुलनामा महिलाको संख्या बढी रहेको बोर्डको तथ्यांक छ । बोर्डका अनुसार प्रदेश २ बाहेक अरु सबै प्रदेशमा पुरुषको तुलनामा महिलाको संख्या बढी रहेको देखिएको छ । प्रदेश १ मा ५ लाख ७२ हजार ३० जना महिला र ५ लाख २८ हजार ३५९ जना पुरुष गरी कुल ११ लाख ३८९ जना सहभागी भएका छन् ।

त्यस्तै, बाग्मती, लुम्बिनी, कर्णाली, गण्डकी र सुदुर पश्चिम प्रदेशमा पुरुषको तुलनामा महिला कै सहभागीता उच्च रहेको छ । भने प्रदेश २ मा चाँही स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रममा सहभागी भएको महिलाको संख्याको तुलनामा पुरुषको संख्या बढी रहेको बोर्डको तथ्यांक छ ।

स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रम अन्र्तगत पाँच जनासम्मको परिवारले वार्षिक तीन हजार पाँच सय र पाँच जनाभन्दा बढी सदस्य भएका परिवारले प्रति सदस्य थप सात सय रुपैयाँ तिर्नुपर्छ ।

बीमा गराएपछि पाँच जनासम्मको परिवारले वार्षिक एक लाख र सोभन्दा बढी सदस्य भएका परिवारले दुई लाखसम्मको स्वास्थ्य सेवा पाउने व्यवस्था रहेको छ ।
बीमा रकम तिर्न नसक्ने विपन्न वर्गको हकमा सरकारले नै बीमा रकम वापतको शुल्क तिरिदिने व्यवस्था समेत रहेको छ ।

सरकारले अति विपन्न नागरिकलाई शत प्रतिशत, विपन्नलाई ७५ प्रतिशत तथा गरीबीको रेखामुनि रहेका नागरिकलाई ५० प्रतिशतका दरले बीमा शुल्क बापतको रकम तिरिदिने व्यवस्था रहेको छ । साथै, महिला स्वास्थ्य स्वयमसेविकाको हकमा ५० प्रतिशत रकम सरकारले नै बेहोर्ने व्यवस्था समेत छ ।

समग्र अर्थतन्त्र र शेयर बजारको नियमित अपडेटका लागि हाम्रो फेसबुक पेजका साथै ट्वीटर र युट्युबमा हामीलाई फलो गर्न सक्नुहुन्छ ।