क्याले रेटिङमा विदेशी साझेदारका बैंकलाई टक्कर दिँदै एनआईसी एशिया

सञ्चालनमा रहेका वाणिज्य बैंकहरूका आधारभूत सूचकहरूलाई आधारमाथि गरिएको क्याले रेटिङमा शीर्ष स्ट्याण्डर्ड चार्टड बैंक आउँदा पूर्ण रुपमा स्वदेशी लगानी रहेको एनआईसी एशिया बैंक तेस्रो स्थानमा आईपुगेको छ ।

गत आर्थिक वर्ष ०७६/०७७ को वित्तीय विवरणका आधारमा २५ वाणिज्य बैंकहरुमा स्ट्याण्डर्ड चार्टर्ड पहिलो हुँदा एभरेष्ट बैंक दोस्रो स्थानमा रहेको छ भने अन्य विदेशी साझेदारीका बैंकहरुलाई पछि पार्दै एनआईसी एशिया तेस्रो स्थानमा उक्लिएको छ ।

एनआईसी एशिया पछि चौथो स्थानमा हिमालयन बैंक रहेको छ भने पाँचौ स्थानमा नेपाल एसबिआई बैंक रहेको छ ।

क्याले रेटिङ नबिल, सानिमा, माछापुच्छ्रे, राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक, सनराइज बैंक क्रमश: छैटौं, सातौ, आठौं, नवौं र दशौं स्थानमा परेका छन् । यो अध्ययनमा कृषि विकास बैंक र प्रभु बैंक समावेश गरिएको छैन् ।

क्याले रेटिङमा स्वदेशी लगानीका भन्दा विदेशी साझेदारीका बैंकहरु अगाडि देखिएका छन् । विदेशी साझेदारी भएका बैंकहरु तुलनात्मक रुपमा नियामक निकायको नीति निर्देशन तथा मापदण्ड पूरा गर्नेमा अघि देखिएका हुन् ।

बैंकहरूको रेटिङ गर्ने प्रणाली क्यामेल्समा व्यवस्थापना र बजार संवेदनशीलता बाहेक बैंकहरूले सार्वजनिक गरेको गत आर्थिक वर्षको वित्तीय विवरणका आधारमा रेटिङ गरिएको हो ।

शीर्ष पाँचमा रहेको बैंकहरूमध्ये स्ट्याण्डर्ड चार्टर्ड बैंकमा लण्डनको स्ट्याण्डर्ड चार्टर्ड बैंकको लगानी छ। त्यसैगरी दोस्रो स्थानमा रहेको एभरेष्ट बैंकमा भारतीय नेशनल बैंक अफ पञ्जावको लगानी छ । तेस्रो स्थानमा रहेको एनआईसी एशियामा पूर्ण रुपमा स्वदेशी लगानी रहेको छ । यसैगरी चौथो स्थानको हिमालयनमा हबिब बैंक अफ पाकिस्तानको साझेदारी छ । एसबीआई बैंकमा स्टेट बैंक अफ इन्डियाको लगानी छ भने नबिल बैंकमा आयरल्यान्डको एनबी इन्टरनेसनल कम्पनीको लगानी छ ।

आव ०७६/७७ को अन्त्यसम्ममा बैंकहरूको पूँजी कोष अनुपात, खराब कर्जाको आकार, शेयर पूँजीमा प्रतिफल र कर्जा निक्षेप अनुपातको अवस्थाका आधारमा गरिएको आधारभूत विश्लेषण हो ।

यो रेटिङ बैंकहरूको पूँजीकोष अनुपात, सम्पत्तिको गुणस्तर अर्थात खराब कर्जाको आकार, शेयरधनीले लगानी गरेको पूँजी परिचालनको अवस्था र बैंकले सर्वसाधारणबाट लिएको निक्षेप र प्रवाह गरेको कर्जाबीचको अनुपातको औषत निकालिएको हो । बैंकहरूको ४ सूचकलाई १०० प्रतिशत मानि औषत अंक निकाली सबैभन्दा धेरै अंक प्राप्त गर्ने बैंकलाई शीर्ष स्थानमा राखिएको हो ।

बैंकको सम्पत्तिको गुणस्तर खराब कर्जाले प्रष्ट बनाउँछ । नेपाल सन्दर्भमा केन्द्रीय बैंकका अनुसार खराब कर्जा ५ प्रतिशतभन्दा माथि हुनुहुँदैन । त्यसैगरी पूँजीकोष ११ प्रतिशत हुनै पर्छ । तर, पूँजी कोष अनुपातलाई २० वा २० भन्दा माथि हुनु स्तरीय मानिन्छ ।

खराब कर्जा ५ प्रतिशत वा सोभन्दा माथि भएको बैंकलाई शुन्य अंक प्रदान गरिएको छ । त्यसैगरी खराब कर्जा नभएका बैंकलाई १०० अंक प्रदान गरिएको छ । सोहीअनुसार अंक भार निकालिएको छ । त्यसैगरी पूँजीकोष २० वा सोभन्दा धेरै भएको बैंकलाई शतप्रतिशत अंक दिइएको छ । सोभन्दा थोरै हुनेलाई ५ ले गुणन गरी निकालिएको छ । सहजीकरणका गर्दा पूँजीकोष एक प्रतिशत भएको बैंकले ५ अंक पाएको छ । सो अनुसार सबै बैंकको पूँजीकोषलाई अंक प्रदान गरिएको छ ।

बैंकहरूको तरलता अर्थात कर्जा निक्षेप अनुपात पनि ५० प्रतिशत भएको बैंकलाई शतप्रतिशत अंक दिइएको छ । सोभन्दा बढी हुने बैंकलाई एक सयमा हालको तरलता घटाइ २ ले गुणन गरी निकालिएको हो । शेयरधनीको पूँजीमा बैंकहरूले गरेको आम्दानी ३० प्रतिशतसम्म गरेका बैंकलाई पूर्ण अंक दिएको छ । सोभन्दा थोरै इक्युटीमा प्रतिफल (आरओइ)  गर्ने बैंकको सन्दर्भमा सम्बन्धित बैंकको आरओइलाई ३.३३३ ले गुणन गरी निकालिएको छ । यी चार सूचकको औसत अंकका आधारमा २८ बैंकलाई रेटिङ गरिएको हो ।

गत आर्थिक वर्षको अन्त्यसम्ममा सबैभन्दा कमजोर अर्थात श्रेणी क्रमको अन्तिममा सिभिल बैंक छ । त्यसपछि अन्तिमबाट क्रमश एनसीसी बैंक, नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैैंक, लक्ष्मी बैंक, कुमारी बैंक, ग्लोबल आइएमई बैंक रहेका छन् ।

समग्र अर्थतन्त्र र शेयर बजारको नियमित अपडेटका लागि हाम्रो फेसबुक पेजका साथै ट्वीटर र युट्युबमा हामीलाई फलो गर्न सक्नुहुन्छ ।