बैंक/वित्तीय संस्थाले बाग्मती प्रदेशमा प्रवाह गरेको कर्जामा औद्योगिक क्षेत्रको हिस्सा ३६.८ प्रतिशत

मुलुकको कुल गार्हस्थ्य उत्पादनमा ३७.७ प्रतिशत हिस्सा रहेको बाग्मती प्रदेशमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाले औधोगिक क्षेत्रमा सबैभन्दा धेरै कर्जा प्रबाह गरेका छन् । नेपाल राष्ट्र बैंकका अनुसार गत आर्थिक वर्षको पुसम्ममा बैंक तथा वित्तीय संस्थाले प्रबाह गरेको कुल कर्जामा औधोगिक कर्जाको हिस्सा ३७.८ प्रतिशत रहेको हो ।

नेपाल राष्ट्र बैंकको अध्ययन अनुसार बैंक तथा वित्तीय संस्थाले यस प्रदेशमा परिचालन गरेको निक्षेप असार मसान्तको तुलनामा पुसमसान्तमा १८.७ प्रतिशतले र कर्जा प्रवाह २०.१ प्रतिशतले बढेको छ । यो अवधिमा बाग्मती प्रदेशका बैंक तथा वित्तीय संस्थाको कर्जा–निक्षेप अनुपात औसतमा ७१.५ प्रतिशत रहेको छ ।

गत आर्थिक वर्षको पहिलो ६ महिनामा बाग्मती प्रदेशका बैंक तथा वित्तीय संस्थाको प्रबाह गरेको कुल कर्जामा कृषि क्षेत्रको कर्जा ४.१ प्रतिशत रहेको छ । त्यसैगरी सो अवधिमा सेवा क्षेत्र भने कोरोनाका कारण अस्तव्यस्त रहेको अध्ययनले देखाउँछ । बैकिङ्ग क्षेत्रको कुल निक्षेप र कुल कर्जामा यस प्रदेशको हिस्सा क्रमशः ६९ प्रतिशत र ५५ प्रतिशत रहेको छ । यस प्रदेशभित्र आन्तरिक र वैदेशिक लगानी आकर्षित भई उद्योग तथा व्यापार व्यवसाय विस्तार गर्न सकिने अधिक सम्भावना छ ।

यस प्रदेशमा कृषि, पर्यटन र उर्जाको तुलनात्मक रुपमा बढी सम्भावना रहेको छ । राष्ट्रिय जनगणना २०६८ अनुसार कुल जनसंख्याको २०.९ प्रतिशत जनसंख्या यस प्रदेशमा बसोबास गर्दछन । आर्थिक गणना २०७५ अनुसार कुल दर्ता प्रतिष्ठान संख्याको ३० प्रतिशत प्रतिष्ठानहरु बागमती प्रदेशमा दर्ता रहेका छन् ।

यस प्रदेशमा रोजगारीका अवसर र जनसांख्यिक लाभको उच्च सम्भावना रहेको छ । देशको राजधानी काठमाण्डौ लगायत प्रमुख शहरहरु यस प्रदेशमा अवस्थित रहेकोले रेल, मोनो रेल, ट्राम, ट्रली, केवलकार जस्ता आधुनिक पूर्वाधारहरुको व्यवसायिक सम्भावना अधिक रहेको छ । यस प्रदेशमा शहरीकरणको क्रम तीव्र रहेको र मुलुकको राजधानी समेत यसै प्रदेशभित्र अवस्थित भएको हुनाले खाद्य तथा दूध प्रशोधन उद्योगहरुको सम्भावना उच्च रहेको छ ।

बढ्दो शहरीकरणका कारण मासिदै गइरहेको कृषि भू–क्षेत्रलाई संरक्षण गरी व्यवसायिक कृषि उत्पादनलाई प्रवद्र्धन बाग्मती प्रदेशको सबैभन्दा ठुलो च,ुनौती रहेको छ । वातावरणीय प्रदुषण व्यवस्थापन, ट्राफिक व्यवस्थापन र व्यवस्थित शहरीकरणको विकास गर्न समेत बाग्मती प्रदेशलाइ चुनौतिपुण रहेको देखिन्छ ।

बाग्मती प्रदेशमा खाद्य तथा अन्य बालीले ढाकेको भू–क्षेत्र ०.२ प्रतिशतले बढेको छ । प्रमुख खाद्यान्न बालीमध्ये समीक्षा अवधिमा मकै उत्पादन ०.१ प्रतिशतले बढेको छ भन कोदो उत्पादन ०.१ प्रतिशत र धान उत्पादन २.५ प्रतिशतले घटेको अध्ययनले देखाएको छ ।
गत आवको पहिलो अर्धबार्षिकमा तरकारी उत्पादन २.१ प्रतिशतले बढेको छ । पशुजन्य उत्पादन अन्तर्गत दूध उत्पादन ४ प्रतिशत र मासुउत्पादन १५.३ प्रतिशतलेबढेको छ भने अण्डाको उत्पादन ५.१ प्रतिशतले घटेको छ ।

सो अवधिमा यस प्रदेशका अध्ययन नमुनामा समेटिएका उद्योगको क्षमता उपयोग औसतमा ४८.९ प्रतिशत रहेको छ । गत वर्षको सोही अवधिमा यस्ता उद्योगको क्षमता उपयोग औसतमा ४०.२ प्रतिशत रहेको थियो । औद्योगिक उत्पादनमध्ये पशुदाना उत्पादन १६.० प्रतिशत, रंग उत्पादन ३५.७ प्रतिशत र ईट्टा उत्पादन ४१.४ प्रतिशतले बढेको छ भने चुरोट उत्पादन ८.४ प्रतिशतले घटेको छ ।

गत आवको पहिलो अर्धबार्षिक अवधिमा यस प्रदेशमा पर्यटक आगमन संख्या ९७.४ प्रतिशतले घटेर १६ हजार ३ सय २७ कायम हुन आएको छ । पर्यटकस्तरीय होटल तथा लज संख्या २.९ प्रतिशतले बढको छ भने शैया संख्या ३.४ प्रतिशतले बढेको छ । घरजग्गा रजिष्ट्रेशन संख्या १४.१ प्रतिशतले बढेको छ भने रजिष्ट्रेशनबाट प्राप्त हुनेराजस्व ०.५ प्रतिशतले घटेकोछ । त्यसैगरी सो अवधिमा अवधिमा यस प्रदेशमा यातायात साधन संख्या ४.९ प्रतिशतले वृद्धि भएको अध्ययनले देखाएको छ ।

?  समग्र अर्थतन्त्र र शेयर बजारको नियमित अपडेटका लागि हाम्रो फेसबुक पेजका साथै ट्वीटर र युट्युबमा हामीलाई फलो गर्न सक्नुहुन्छ ।