बीमा प्राधिकरणले आफ्नै नीति विपरित दियो एलआईसीलाई भारी मात्रामा हकप्रदकाे सैद्धान्तिक स्वीकृति

नेपाल बीमा प्राधिकरणले आफ्नै नीति विपरित लाइफ इन्स्योरेन्स कर्पोरेशन (नेपाल) लिमिटेडलाई भारी मात्रामा हकप्रद सेयर निष्काशनको सैद्धान्तिक स्वीकृति दिएको छ ।

नेपाली बीमा कम्पनीहरुलाई मर्जर तथा बोनसको बाटो अंगाल्न बाध्य पारेको प्राधिकरणले विदेशी र स्वदेशी घराना बिशाल ग्रुपको लगानी रहेको कम्पनीलाई भने आफूले स्वीकृति दिने बताएकाे तीन गुणा बढी हकप्रद बिक्री गर्न सैद्धान्तिक स्वीकृति प्रदान गरेको हो ।

लाइफ इन्स्योरेन्स कर्पोरेशनले कम्पनीका कम्पनी सचिव सुदर्शन गिरीले पुस २१ गते बीमा प्राधिकरणले कम्पनीलाई ८८.४५१६ प्रतिशत हकप्रद निष्काशन गर्न स्वीकृति दिएको जानकारी दिए ।

बीमा प्राधिकरणका अध्यक्ष सुर्यप्रसाद सिलवालले बीमा कम्पनीहरुले बोनस र मर्जरबाटै तोकिएको न्यूनतम चुक्ता पुँजी पुर्‍याउनुपर्ने बताउँदै आएका थिए । उनले बोनस तथा मर्जर प्रकृयाबाट अपुग भए बढीमा २५ प्रतिशतसम्म मात्रै हकप्रद बेच्न अनुमति दिने बताउने गरेका थिए । तर तीनै अध्यक्षले विदेशी र स्वदेशी व्यवसायीक घरानाको लगानी रहेको कम्पनीलाई भारी मात्रामा हकप्रद जारी गर्न अनुमति दिएका हुन् । यसले प्राधिकरणले स्वदेशी र विदेशी कम्पनीप्रति गर्ने व्यवहारलाई समेत चित्रण गरेको छ ।

नेपाल बीमा प्राधिकरणका अध्यक्ष सूर्यप्रसाद सिलवालले यसअघिका थुपै कार्यक्रमहरुमा बीमा कम्पनीहरुका लागि दिइएको समयभित्रै चुक्ता पुँजी पुर्‍याउनुपर्ने र त्यसका लागि मर्जर र बोनसलाई प्राथमिकता दिने बताउँदै आएका थिए । उनका अनुसार मर्जर र बोनस लाभांशबाट पुँजी अपुग भएको खण्डमा मात्रै प्राधिकरणले बढीमा चुक्ता पुँजीको २५ प्रतिशतसम्म मात्र हकप्रदको स्वीकृति दिने पटक पटक सार्वजनिक कार्यक्रममा बताउँदै आएका थिए ।

प्राधिकरणले पुँजी वृद्धिका लागि एक आपसमा मर्जर तथा बोनसलाई प्राथमिकतामा राखेको छ । जसका लागि यसअघि नगद लाभांश वितरणको प्रस्ताव गरेको कम्पनीहरुलाई समेत नगदको सट्टा बोनस सेयर जारी गर्न निर्देशन दिएको अवस्था छ । यहि आधारमा नै मर्जर प्रकृयामा रहेका सिद्धार्थ इन्स्योरेन्स र प्रिमियर इन्स्योन्सले घोषणा गरेको नगद लाभांशलाई हटाएर बोनसमा परिणत गरी लाभांश संसोधन गरेका छन् ।

प्राधिकरणले गरेको व्यवस्था अनुसार नै ९ जीवन बीमा कम्पनीले मर्जरमा जान सम्झौता गरेका थिए । जसमध्ये सुर्या लाइफ र ज्योति लाइफले पुस पहिलो सातादेखी नै एकीकृत कारोबार समेत सञ्चालन गरिसकेका छन् । बाँकी कम्पनीहरू पनि मर्जर सम्पन्न गर्ने बाटोमा रहेका छन् । जीवन बीमातर्फ गुराँस लाइफ, युनियन लाइफ र प्राइम लाइफ इन्स्योरेन्स, प्रभु लाइफ र महालक्ष्मी लाइफ, सानिमा लाइफ र रिलायन्स लाइफ इन्स्योरेन्स मर्जर प्रकृयामा रहेका छन् ।

यस्तै निर्जीवन बीमातर्फ हिमालयन जनरल र एभरेष्ट इन्स्योरेन्स तथा सानिमा जनरल र जनरल इन्स्योरेन्सले एकीकृत कारोबार सुरु गरेका छन् । निर्जीवन बीमातर्फ सिद्धार्थ इन्स्योरेन्स र प्रिमियर इन्स्योरेन्स, सगरमाथा इन्स्योरेन्स र लुम्बिनी जनरल इन्स्योरेन्स  र अजोड इन्स्योरेन्स र प्रभु इन्स्योरेन्स पनि मर्जर प्रकृयामा रहेका छन् ।

लाइफ इन्स्योरेन्स कर्पोरेशनले गत आवको अन्त्यसम्म साढे २९ करोड रुपैयाँभन्दा बढी नोक्सानी व्यवस्थामा खर्च गर्दा कम्पनी पौने ९ करोड नोक्सानीमा छ । सोही कारण कम्पनी लाभांश वितरण गर्नसक्ने अवस्थामा छैन । साेही कारण कम्पनीले हकप्रदकाे बाटाेबाट ताेकिएकाे पुँजी कायम गर्न लागेकाे हाे  । हकप्रद निष्कासन गर्ने प्रस्ताव पारित गर्न कम्पनीले माघ ३ गते विशेष साधारण सभा बोलाएको छ । कम्पनीको काठमाडौंको लिसारा रिसेप्सन नक्सालमा बिहान ११ बजे विशेष साधारण सभा आह्वान गरिएको छ । कम्पनीले हाल कायम चुक्ता पूँजी २ अर्ब ६५ करोड ३२ लाख रुपैयाँको ८८.४५१६ प्रतिशत (१ कित्ता बराबर ०.८८४५१ कित्ता) का दरले हकप्रद सेयर निष्काशन गर्ने भएको हो । २ अर्ब ३३ करोड ४८ लाख १६ हजार रुपैयाँ बराबरको हकप्रद सेयर निष्काशन पश्चात कम्पनीको चुक्ता पूँजी ५ अर्ब रुपैयाँ पुग्नेछ ।

प्राधिकरणबाट हकप्रद निष्काशन गर्न सैद्धान्तिक स्वीकृति प्रदान गरेसँगै अब विशेष साधारण सभाबाट हकप्रद निष्काशन प्रस्ताव पारित गर्नेछ । त्यसपछि कम्पनी स्वीकृतिका लागि पुँजी बजारको नियामक निकाय नेपाल धितोपत्र बोर्डमा जानेछ । बोर्डबाट स्वीकृतिपछि मात्र कम्पनीले बुकक्लोज तोकेर हकप्रद निष्कासन गर्नेछ ।

नेपाल बीमा प्राधिकरणले आगामी चैत्र मसान्तभित्र जीवन बीमा कम्पनीहरुलाई न्यूनतम चुक्ता पुँजी ५ अर्ब रुपैयाँ र निर्जीवन बीमा कम्पनीहरुका लागि २ अर्ब ५० करोड रुपैयाँ पुर्‍याउन निर्देशन दिएको छ । यो समयसीमाभित्र सबै कम्पनीलाई पुँजी कायम गर्न प्राधिकरणले ताकेता समेत गर्दै आएको छ । नेपाल बीमा प्राधिकरणले आगामी चैत्र मसान्तभित्र जीवन बीमा कम्पनीहरुलाई न्यूनतम चुक्ता पुँजी ५ अर्ब रुपैयाँ र निर्जीवन बीमा कम्पनीहरुका लागि २ अर्ब ५० करोड रुपैयाँ पुर्‍याउन निर्देशन दिएको छ । यो समयसीमाभित्र सबै कम्पनीलाई पुँजी कायम गर्न प्राधिकरणले ताकेता समेत गर्दै आएको छ ।

एलआइसी नेपालमा सरकारी स्वामित्वको भारतीय जीवन बीमा निगमको ५५ प्रतिशत सहित नेपालको विशाल ग्रुपको २५ प्रतिशत र सर्वसाधारणको २० प्रतिशत सेयर स्वामित्व रहेको छ । नेपालको सञ्चालित जीवन बीमा कम्पनीमध्ये दोस्रो ठूलो पूँजीकृत जीवन बीमा कम्पनी हो एलआईसी । ग्लोबल इन्स्योरेन्स बेहेमथ, र लाइफ इन्स्योरेन्स कर्पोरेशन अफ इन्डियाले नेपालको विशाल समूहसँग हात मिलाउँदा सन् २००० मा नेपालमा यस कम्पनीको स्थापना भएको थियो । कम्पनीले बीमा समितिबाट सन् २००१ अगस्ट ७ मा जीवन बीमा लाइसेन्स प्राप्त गरी सेप्टेम्बर १ देखि सञ्चालनमा रहेको छ ।

?  समग्र अर्थतन्त्र र सेयर बजारको नियमित अपडेटका लागि हाम्रो फेसबुक पेजका साथै ट्वीटर र युट्युबमा हामीलाई फलो गर्न सक्नुहुन्छ ।