नेपाल राष्ट्र बैंकले चालु आर्थिक वर्षको मौद्रीक नीतिको तेस्रो त्रैमासीक समीक्षा मार्फत बैंक वित्तीय संस्थाको सेयरमा भएको लगानी बिक्री गर्न सहजीकरण गरेको छ । बैंक तथा वित्तीय संस्थाको प्राथमिक पुँजीको एक प्रतिशत बरावरको सेयर लगानी बिक्री गर्न पाउने व्यवस्थालाई केन्द्रीय बैंकले बढाएर २० प्रतिशत पुर्याएको हो ।
बैंक तथा वित्तीय संस्थाले सेयरमा गरेको लगानी बिक्रीको सीमा बढाउँदा धितोपत्र बजारमा आपुर्ति बढ्ने देखिन्छ । बैंक तथा वित्तीय संस्थाले आर्थिक गतिविधिमा आएको सुस्तताका कारण कर्जा लगानी विस्तार अपेक्षीत रुपमा हुन नसकेको र कर्जा डिफल्ट दरमा आएको वृद्धिले नाफा प्रभावित भएको छ । बैंक तथा वित्तीय संस्थाको धितोपत्र बिक्री गर्न पाउने सीमा बढ्दा चालु आर्थिक वर्षको चौथो त्रैमासमा सेयर लगानी बिक्री गर्ने बाटो खुलेसँगै नाफमा सुधार आउने देखिन्छ ।
धितोपत्र बजारमा आएको उच्च सुधार पछि केन्द्रीय बैंकले बैंक तथा वित्तीय संस्थालाई सेयरमा लगानी गर्न कडाई गर्यो । २ वर्ष अघिसम्म बैंकहरुले सेयर किनबेच गरेर आम्दानीको आकार ठूलो बनाउँदै आएकोमा केन्द्रीय बैंकको कडाईले सो क्षेत्रबाट भएको आम्दानी रोकिएको थियो । त्यसपछि केन्द्रीय बैंकले सेयर लगानीलाई बिक्री नै गर्न नपाइने ब्यवस्थाबाट खरिद गरेको १ वर्षपछि प्राथमिक पुँजीको १ प्रतिशत मात्र सेयर बिक्री गर्न पाउने व्यवस्था गर्यो । बैंकहरुको सेयरको लगानीलाई विस्तारै खुकुलो गराउँदै आएको केन्द्रीय बैंकले चालु आवको मौद्रिक नीतिको तेस्रो समीक्षा मार्फत झनै लचक हुदै प्राथमिक पुँजीको २० प्रतिशतसम्म बिक्री गर्न सक्ने ब्यवस्था गरेको हो ।
यो अवधिमा केन्द्रीय बैंकले १ वर्ष पुरानो सेयर बिक्री गर्ने व्यवस्थामा प्राथमिक पुँजीको १९ प्रतिशत विन्दुले सीमा बढाएको हो । यो व्यवस्थाले बैंक तथा वित्तीय संस्थालाई आफूले लगानी गरेको सेयर बिक्री गर्न केही सहज हुने भएको छ । २०७८ जेठमा राष्ट्र बैंकले बैंक वित्तीय संस्थाहरुलाई सेयर बिक्री गर्ने व्यवस्थामा कडाई गर्न थालेको थियो । उक्त समय अघि बैंकहरुले कुनै पनि समयमा आफुले लगानी गरेको सबै वा आंशिक सेयर बिक्री गर्न सक्ने व्यवस्था थियो । जसका कारण बैंकहरुले सेयरमा आज लगानी गरेर साता भरमा नै सेयर बिक्री गर्दै आकर्षक आम्दानी देखाउने गरेका थिए ।
चालु आर्थिक वर्षको मौद्रिक नीतिको तेस्रो त्रैमासिक समीक्षामा भनिएको छ, “बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुको १ वर्ष अवधि व्यतीत भइसकेका लगानी मध्येबाट एक आर्थिक वर्षमा आफ्नो प्राथमिक पुँजीको २० प्रतिशतसम्म बिक्री गर्न पाउने व्यवस्था मिलाइने छ ।” यो व्यवस्थाले अब बैंक तथा वित्तीय संस्थाले सेयरमा लगानी गर्ने अभ्यासलाई केही बढावा दिएपनि विगतमा किनेको सेयर बिक्री गर्ने होडबाजी चल्दा बिक्री चाप आउन सक्ने उत्तिकै सम्भावना रहन्छ ।
? समग्र अर्थतन्त्र र सेयर बजारको नियमित अपडेटका लागि हाम्रो फेसबुक पेजका साथै ट्वीटर र युट्युबमा हामीलाई फलो गर्न सक्नुहुन्छ ।
प्रतिक्रिया