नयाँ आर्थिक वर्ष सुरु भएपछि तपाईले बजेटको व्यवस्था बमोजिमको कति तिर्नुपर्छ आयकर ?

अर्थमन्त्री डा. युवराज खतिवडाले गत जेठ १५ गते संघीय संसदमा प्रस्तुत गरेको आर्थिक विद्ययेक अनुसार हरेक नेपालीले आफ्नाे आम्दानीकाे ताेकिएकाे हिस्सा सरकारलाई आयकर वापत बुझाउनुपर्ने हुन्छ। बजेट मार्फत सरकारले व्यक्ति र दम्पत्ति आयकरको सीमा बढाएको छ भने करको दर भने अघिल्लाे वर्ष कै यथावत राखेको छ।

बजेट मार्फत आयकरको सीमा आयकर ऐन २०५८ को अनुसूची १ को दफा १ बमोजिम एकल प्राकृतिक व्यक्तिले वार्षिक ४ लाखसम्म रोजगारीको आय भएमा र दम्पत्तिलाई ४ लाख ५० हजार रुपैयाँसम्मको रोजगारीको आय भएमा १ प्रतिशतमात्र आय कर लाग्ने व्यवस्था गरेको छ । यसअघि व्यक्तिगत आयकरमा ३ लाख ५० हजार रुपैयाँसम्म र दम्पत्तिलाई ४ लाख रुपैयाँसम्मको आम्दानीमा एक प्रतिशत मात्र लाग्ने व्यवस्था थियो।

संघीय संसदमा प्रस्तुत विद्ययेकमा व्याक्तिगत आयकरमा यसअघि कै १०, २० र ३० प्रतिशत यथावत रहेको छ । २० लाखभन्दा बढी आम्दानी गर्नेको हकमा भने ३६ प्रतिशतका दरले कर तिर्नुपर्छ।

• एकल व्यक्तिको हकमा बुझाउनुपर्ने आयकरको गणना

एकल प्राकृतिक व्यक्तिको हकमा ४ लाख रुपैयाँसम्म एक प्रतिशत कर लाग्नेछ ।  ४ लाख रुपैयाँदेखि ५ लाख रुपैयाँसम्म आय गर्नेले ४ लाख रुपैयाँसम्म ४ हजार र सोभन्दा बढी आयमा थप दश प्रतिशत कर तिर्नुपर्छ ।यसैगरि ५ लाख रुपैयाँदेखि ७ लाख रुपैयाँसम्म आम्दानी गर्नेले वार्षिक १४ हजार रुपैयाँ र ५ लाख रुपैयाँभन्दा बढीको आम्दानीमा २० प्रतिशत कर लाग्नेछ।

यस्तै ७ लाख रुपैयाँदेखि २० लाखसम्म आम्दानी गर्नेले ७ लाख रुपैयाँसम्म वार्षिक ५४ हजार रुपैयाँ र ७ लाख ५० हजार रुपैयाँभन्दा बढीको आम्दानीमा ३० प्रतिशत कर लाग्नेछ।

२० लाख रुपैयाँभन्दा बढी आम्दानी गर्नेको हकमा २० लाख रुपैयाँसम्म वार्षिक ४ लाख ४४ हजार र २० लाख रुपैयाँभन्दा बढी आम्दानीको हकमा २० लाखसम्म लाग्ने करको दरमा थज २० प्रतिशत अतिरिक्त कर लाग्दा ३६ प्रतिशतका दरले कर तिर्नुपर्छ ।

• दम्पत्तिको हकमा बुझाउनुपर्ने आयकरको गणना

यसैगरि बजटेमा गरिएको व्यवस्था बमोजिम दम्पत्तिको हकमा ४ लाख ५० हजार रुपैयाँसम्म एक प्रतिशतका दरले कर तिनुपर्छ ।
४ लाख ५० हजार रुपैयाँदेखि ५ लाख ५० हजार रुपैयाँसम्म आय गर्नेले ४ लाख ५० हजार रुपैयाँसम्म ४ हजार ५०० रुपैयाँ र सोभन्दा बढी आयमा थप दश प्रतिशत कर तिर्नुपर्छ।

यसैगरि ५ लाख ५० हजार रुपैयाँदेखि ७ लाख ५० हजार रुपैयाँसम्म आम्दानी गर्नेले वार्षिक १४ हजार ५०० रुपैयाँ र ५ लाख ५० हजार रुपैयाँभन्दा बढीको आम्दानीमा २० प्रतिशत कर लाग्नेछ।

यस्तै ७ लाख ५० हजार रुपैयाँदेखि २० लाखसम्म आम्दानी गर्नेले ७ लाख ५० हजार रुपैयाँसम्म वार्षिक ५४ हजार ५०० रुपैयाँ र ७ लाख ५० हजार रुपैयाँभन्दा बढीको आम्दानीमा ३० प्रतिशत कर लाग्नेछ।

२० लाख रुपैयाँभन्दा बढी आम्दानी गर्नेको हकमा २० लाख रुपैयाँसम्म वार्षिक ४ लाख २९ हजार ५०० रुपैयाँ र २० लाख रुपैयाँभन्दा बढी आम्दानीको हकमा थप २० प्रतिशत कर तिर्नुपर्छ।

तर निवृत्त भरण बापतको आय र योगदानमा आधारित निवृत्तभरण कोषमा योगदान गर्ने पाकृतिक व्यक्तिको आायमा भने आयकर ऐन २०५८ को अनुसूची १ को दफा १ बमोजिमको कर लाग्ने छैन।