ट्रेजरीको सोझै खरिदमा बैंकहरुले नीतिगत दरभन्दा थोरै रेट दिएपछि राष्ट्र बैंकले किनेन

नेपाल राष्ट्र बैंकले ट्रेजरीको सोझै खरिद मार्फत बैंकिङ प्रणालीमा तरलता पठाउन खोज्दा नीतिगत दरको अडानले २५ प्रतिशत मात्र खरिद गरेको छ । केन्द्रीय बैंक र बैंकहरुले नीतिगतदर खिचातानी गर्दा राष्ट्र बैंकले आह्वान गरे अनुसारको खरिद गर्न नसकेको हो ।

बैंक तथा वित्तीय संस्थामा तरलताको अवस्था सहज भएपछि प्रतिफलमा मोलमोलाइ गरेका हुन । बैंक वित्तीय संस्थालाई तत्काल नगदको आवश्यकता नभएको हुनाले आफुले पाउने डिस्काउन्ट रेटमा घटेर केन्द्रीय बैंकलाई टे«जरी बिक्री गर्न नखोजेका हुन ।

बिहीबार राष्ट्र बैंकले २५ अर्ब रुपैयाँ बरावरको टे«जरी सोझै खरिद गर्न खोजेको थियो । तर, त्यसमा पनि बैंक वित्तीय संस्थाले १३ अर्ब ५३ करोड रुपैयाँ बरावरको मात्र बिक्री आवेदन दिएका थिए । बैंक वित्तीय संस्थाले दिएको आवेदनमा पनि डिस्काउन्ट रेट १० प्रतिशतभन्दा धेरै माग भएपछि केन्द्रीय बैंकले खरिद नगरेको हो ।

राष्ट्र बैंकले बिहीबार ट्रेजरी बिल्सको सोझै खरिदका लागि आह्वान गरेको बोलमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाको सहभागिता आएको कमीले पनि तरलता अवस्था सहज भएको स्पष्ट हुन्छ । बैंकहरुमा कर्जाको माग नभएकाले पनि बैंकिङ प्रणालीमा तरलताको अवस्था सहज रहेको बैंकहरुले नै बताउँदै आएका छन । तरलता समस्या जटिल भएको अवस्थामा भने बैंक वित्तीय संस्थाले आफुले पाएको भन्दा धेरै डिस्काउन्ट रेट राष्ट्र बैंकलाई दिएर समेत बिक्री गर्छन ।

पछिल्लो समयमा बैंकहरुले ट्रेजरीको सोझै बिक्री गर्दा डिस्काउन्ट रेटमा समेत केही नाफा खोजेको देखिन्छ । राष्ट्र बैंकले भने नीतिगत दर सात प्रतिशत भन्दा तल डिस्काउन्ट रेट अफर गर्नेको ट्रजरी खरिद नगर्ने अडान लिएको छ ।

केन्द्रीय बैंकको उक्त अडानका कारण बिहीबारको ट्रेजरी बिल्सको न्यूनतम डिस्काउन्ट रेट पनि ७.००८७ प्रतिशत रहेको छ । यो डिस्काउन्ट रेट गत मसिर ९ गतेको सोझै खरिदको औसत डिस्काउन्ट रेट भन्दा थोरै हो । केन्द्रीय बैंकले भने ब्याजदर करिडोरको नीतिगत दरलाई स्थापित गर्न ७ प्रतिशत भन्दा तलको डिस्काउन्ट रेटमा खरिद नगरेको हो ।

केन्द्रीय बैंकले नीतिगत दर भन्दा माथिको रेटमा बिक्री गर्न चाहेको मात्र खरिद गरेको हो । बिहीबार आएको आवेदन मध्ये केन्द्रीय बैंकले सात प्रतिशत भन्दा तल डिस्काउन्ट रेट माग गर्ने ट्रेजरी खरिद नगरेको हो ।

बिहीबार राष्ट्रले सोझै ट्रेजरी खरिदको आह्वान गर्दा बैंकहरुले धेरैमा १०.०१२९ प्रतिशत डिस्काउन्ट रेटमा बिक्री गर्न खोजका छन् भने न्यूनतम ७.००८७ प्रतिशत बोल गरेका छन् । यसको औसत ब्याजदर ७.८९४३ प्रतिशत कायम भएको छ । यो ब्याजदर यसअघिको मंसिर ९ गतेको सोझै खरिदको औसत ब्याजदर ७.५७२१ प्रतिशतको तुलनामा धेरै हो ।

केन्द्रीय बैंकले बैंक वित्तीय संस्थाले २०८० असार मसान्तसम्म भुक्तानी अवधि भएको ट्रेजरी बिल खरिद गरेको हो । सोझै खरिद बोलकबोलको रकम बाँडफाँड गर्दा बोल बमोजिमको वार्षिक प्रतिफल दर यिल्ड रेट गणना गरी सबैभन्दा बढी प्रतिफल दर बोल गर्ने बैंक/वित्तीय संस्थालाई प्राथमिकता क्रममा राखी आव्हान गरेको रकम क्रमश बाँडफाँड गरेको केन्द्रीय बैंकले जनाएको छ । तर समान वार्षिक प्रतिफल दर भएका बोलपत्रहरूको रकम समावेश गर्दा कुल निष्काशित रकम भन्दा बढी भएको सो दरको बोल रकमलाई समानुपातिक रूपमा बाँडफाँड भएको छ ।

?  समग्र अर्थतन्त्र र सेयर बजारको नियमित अपडेटका लागि हाम्रो फेसबुक पेजका साथै ट्वीटर र युट्युबमा हामीलाई फलो गर्न सक्नुहुन्छ ।